Page 57 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Jan Nepomucen Głowacki, Portret biskupa Stanisława Choromańskiego, Portret biskupa Stanisława Choromańskiego,
litografia, 1833-1841, Biblioteka Narodowa, syg. G.9707/III, MD/M/15, ok. połowy XIX w.
źródło: https://polona.pl/item/1405991/0/.

Sygnowany jest wyłącznie portret bp. Konstantego Irene- z pewnością nie był pierwotnym miejscem ekspozycji tego
usza Łubieńskiego autorstwa I. Zaorskiego. Utrwalając na XIX-wiecznego płótna. Inne Ukrzyżowanie, namalowa-
płótnach wizerunki biskupów, artyści posiłkowali się wcze- ne w 1885 w Rzymie przez Stanisława Rostworowskiego
śniejszymi obrazami (portret bp. Michała Franciszka Kar- (MD/M/19), zdobiło przez lata wnętrze zakrystii kościoła
powicza MD/M/06), rycinami (portrety bp. Jana Klemensa parafialnego w Waniewie. Z głównego ołtarza najpierw fary,
Gołaszewskiego MD/M/07 i Stanisława Kostki Choromań- a następnie katedry łomżyńskiej trafiły do muzeum dwa
skiego MD/M/15) oraz fotografiami (portrety Konstantego obrazy, niewątpliwie różnych autorów, powstałe pod koniec
Ireneusza Łubieńskiego MD/M/11 i Antoniego Baranow- XIX w. Zwiastowanie (MD/M/23) i Św. Roch (MD/M/04).
skiego MD/M/13). Galeria portretów biskupów sejneń-
skich w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Łomży nie jest Siedem umieszczonych na ekspozycji ikon pochodzi
kompletna. Brakuje wizerunków drugiego ordynariusza z soboru św. Trójcy w Łomży (MD/M/21-MD/M/21E,
diecezji Ignacego Stanisława Czyżewskiego oraz ostatniego MD/M/69). Prawosławna parafia istniała w Łomży od
– Antoniego Karasia. Wiadomo, że w Sejnach znajdował się 1834 r. Pierwotnie cerkiew zlokalizowana była w wyna-
portret biskupa Czyżewskiego, o ile można sądzić ze słabej jętym domu, jednak stopniowy wzrost znaczenia miasta
przedwojennej reprodukcji, namalowany przez tego same- wpłynął na zwiększenie liczby ludności wyznania pra-
go malarza, który wykonał konterfekty Michała Franciszka wosławnego. Łomża, położona na szlaku łączącym War-
Karpowicza i Jana Klemensa Gołaszewskiego . szawę z Petersburgiem, od 1837 r. była stolicą guberni
1
augustowskiej, a od 1866 guberni łomżyńskiej. W mie-
Wiele obrazów umieszczonych obecnie na stałej ekspozycji ście i jego najbliższej okolicy zlokalizowanych było kil-
Muzeum Diecezjalnego trafiało do Łomży na długo przed ka garnizonów wojsk, stale rosła także liczba rosyjskich
otwarciem placówki muzealnej. Przechowywane były do urzędników. Budowę eklektycznej, trójnawowej świątyni
tego czasu w Pałacu Biskupim lub ozdabiały wnętrze kate- prowadzono w latach 1873–1877 . W czasie remontu skle-
2
dry. Przez lata zatarciu uległa ich proweniencja, co utrudnia pienia w 1893 r. polichromię wnętrza, wzorowaną na wy-
obecnie odtworzenie miejsca i kontekstu, w jakim pierwot- stroju malarskim cerkwi Zbawiciela w Moskwie, wykonał
nie się znajdowały. Spośród wielkoformatowych obrazów moskiewski malarz Paweł Jakowlew, wówczas oficer bie-
religijnych, pochodzących zapewne z nastaw ołtarzowych, łozierskiego pułku piechoty. W 1915 r., w czasie działań
tylko w przypadku kilku płócien da się określić ich wcze- wojennych, cerkiew została uszkodzona. Po odzyskaniu
śniejsze lokalizacje. Z Zaręb Kościelnych pochodzi przed- przez Polskę niepodległości sobór został przejęty przez
stawienie św. Jana Nepomucena (MD/M/05), namalowane katolików i przekształcony w kościół pw. Wniebowzięcia
3
w 1878 r. przez Ludwika Jabłońskiego. Dużych rozmiarów Najświętszej Marii Panny . Cerkiewne wyposażenie uległo
Ukrzyżowanie (MD/M/24) zdobiło po II wojnie światowej rozproszeniu po innych świątyniach Łomży i tylko część
ołtarz główny w drewnianej świątyni w Nowej Wsi Ko- z pierwotnego wystroju udało się zgromadzić w Muzeum
ścielnej. Trafiło tam z Pałacu Biskupiego w Łomży, który
2. G. Sosna, A. Troc-Sosna, Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące
56 1. Ks. J. Złotkowski, Figura łaskami słynąca Matki Boskiej i kościół już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi, Białystok 2002, s. 121.
MALARSTWO sejneński, Sejny 1938, s. 51. 3. Ibidem, s. 126.