Page 85 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Sąd nad Chrystusem w Jerozolimie wspomnianymi rycinami, znajdują się m.in. w zakrystii kościoła
Mariackiego w Krakowie (obraz olejny z 1610), kościele Bożego
Ciała w Krakowie (monumentalny obraz Łukasza Porębskiego
nr inwentarzowy: MD/M/66 z 1626), w kapitularzu klasztoru kamedułów na Bielanach (obraz
autor/warsztat: nieznany autorstwa Jana Koyma z końca lat 40. XVII w.), w klasztorze
datowanie: druga połowa XVIII w.–początek XIX w. Sióstr Wizytek w Krakowie (obraz z pierwszej połowy XVIII w.
pochodzenie: katedra pw. św. Michała Archanioła w Łomży i polichromia naścienna z 1732); ambicie katedry w Oliwie (obraz
fragment inskrypcji tytułowej: Sąd nad Jezusem w Jeruzalem/ Zbiór ołtarzowy). Temat ten obecny był także w malarstwie ikonowym,
Starszyzny Żydowskiej… [Obraz pokrywają czego dowodzą dwa XVII-wieczne przykłady z lwowskich cerkwi
pw. Zaśnięcia Bogurodzicy i Swietych Piatnic [Gronek, 2010].
liczne inskrypcje umieszczone w dolnej części Późny, bo datowany na początek XIX w. przykład ryciny
kompozycji, ponad głowami postaci i na ilustrującej zdarzenia z Jerozolimy zachował się w zbiorach
trzymanych przez nie kartach. Obecnie ze łomżyńskiego klasztoru benedyktynek [Rupiewicz, 2011, s. 12]
względu na stan zachowania obrazu nie wszystkie i mógł stanowić inspirację dla powstania obrazu ze zbiorów
fragmenty inskrypcji są w pełni czytelne] Muzeum Diecezjalnego w Łomży.
wymiary: 91,5 x 139 cm literatura: KZSP, 1982(2), s. 24.
technika wykonania: olej, płótno
opis: Obraz ma formę poziomego prostokąta. W obszernej
sali, ograniczonej znajdującą się w głębi kolumnadą, rozgrywa się
wielopostaciowa scena. W centrum kompozycji, pod baldachimem
opatrzonym kartuszem z inskrypcją, stoi mężczyzna w stroju
arcykapłana. Prawą ręką starzec wskazuje stojącego z boku Jezusa,
odzianego w białą tunikę. Naprzeciw niego przy okrągłym stoliku
zasiada w fotelu mężczyzna trzymający przed sobą zapisaną
kartę. Po obu stronach arcykapłana zasiadają w dwóch rzędach
mężczyźni ubrani w obszerne tuniki, drapowane płaszcze i zawoje
na głowach. Ponad postaciami znajdują się tabliczki z imionami.
Kompozycje zamykają po bokach podesty z ozdobnymi fotelami.
Po lewej zasiada młody mężczyzna z diademem na głowie i berłem
w ręku. U stóp jego siedziska znajduje się karta z inskrypcją.
Po prawej widoczny jest siwobrody kapłan trzymający na
kolanach kartę z tekstem. Dół kompozycji wypełnia podzielony
na mniejsze pola biały pas z inskrypcjami.
Obraz przedstawia sąd nad Jezusem w Jerozolimie. U źródeł
tego tematu ikonograficznego, określanego łacińskim terminem
Iudicium Sanguinarium, leżą rzekome odnalezienia w XVI w.
wyroków Piłata [Rupiewicz, 2010, 2011, 2013, 2015a, 2015b].
Odkrycia te zaowocowały licznymi apokryfami i powstaniem
kompozycji graficznych m.in. autorstwa Matthesa Raucha,
Georgiusa Langa, Balthasa Braumillera, Andreasa Fischera,
Liboriusa Schlintzinga, Adriaena Collaerta, Egberta van
Panderena, Ambrosiusa Franckena i Isaaka Bruna. Rozbudowane,
malarskie kompozycje sądu nad Chrystusem, inspirowane

84
MALARSTWO