Page 89 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Ikona św. Mikołaj Cudotwórca

nr inwentarzowy: MD/M/21
autor/warsztat: nieznany
datowanie: czwarta ćwierć XIX w.
pochodzenie: sobór Świętej Trójcy w Łomży
inskrypcje:
wymiary: 143 x 70 cm
technika wykonania: olej na desce
opis: Przedstawienie ma formę pionowego prostokąta.
Na złotym tle, zdobionym tłoczonym motywem roślinnym
frontalnie przedstawiono postać starego mężczyzny, odzianego
w szaty biskupie: granatową tunikę zdobioną złotymi wzorami
roślinnymi, czerwony płaszcz ze złotą dekoracją geometryczną
oraz złoty omoforion. W lewej dłoni mężczyzna trzyma
zamkniętą księgę, zaś prawą rękę unosi, wykonując palcami gest
błogosławieństwa. Oblicze mężczyzny jest pociągłe i poorane
głębokimi zmarszczkami. Charakteryzują je długi, cienki
i prosty nos, wąskie usta oraz głęboko osadzone, piwne oczy.
Twarz mężczyzny okala krótka, siwa br oda, która rozdwaja się
pośrodku. Na głowie świętego znajduje się bogato zdobiona mitra
biskupia, spod której widoczne są dwa pukle siwych włosów.
Głowa mężczyzny jest otoczona nimbem i po obu jej stronach
symetrycznie umieszczono dwie postaci Chrystusa i Marii,
siedzących na obłokach i zwróconych twarzą w kierunku postaci
świętego. Chrystus lewą dłonią podtrzymuje księgę, a prawą
wykonuje gest błogosławieństwa, natomiast Maria trzyma
w dłoniach omoforion. Pod stopami świętego widać ukazaną
perspektywicznie szarą, kamienną posadzkę.
Ikona należy do najbardziej rozpowszechnionego
przedstawienia kanonicznego św. Mikołaja. Identyfi kację postaci
umożliwia zarówno zgodność przedstawienia z kanonami, jak
i inskrypcja umieszczona nad głową świętego. Ikona przedstawia
dość wysoką wartość artystyczną, światłocieniowy modelunek
twarzy i rąk oraz fl orystyczno-geometryczna dekoracja pola
ikony, naśladująca emalię komórkową, wskazują, że obraz powstał
najpewniej w ostatnim ćwierćwieczu XIX w. w środowisku
petersburskim.
Sobór św. Trójcy w Łomży powstał w 1877 r. Jest to
murowana budowla eklektyczna, utrzymana w stylu architektury
rosyjskiej. Sobór ma trzy nawy, wydzielone prezbiterium i dwie
ośmioboczne wieże na osi głównej. Ze względu na to, że ikona
powstała w tym samym czasie, w którym wzniesiono świątynię,
najprawdopodobniej została wykonana dla soboru św. Trójcy.
literatura: dzieło niepublikowane

Dorota Walczak
SZTUKA

CERKIEWNA

katalog

88
MALARSTWO