Page 38 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

37. Zdjęcie makro fragmentów zieleni z rzeźby Archanioła Gabriela 38. Przekrój przez warstwy malarskie z rzeźby Archanioła Gabriela
z grupy Zwiastowania, widoczne miejsce pobrania próbki, której (fot. 37) – zdjęcie mikroskopowe.
stratygrafia widoczna jest na sąsiednim zdjęciu. Widoczny układ warstw od góry:
1. gruba, przezroczysta, jasna warstwa zabezpieczenia woskowego;
2. cienka, zielona – przypuszczalnie żywiczan miedzi – warstwa
wtórna;
3. jasnożółta – mieszanina bieli ołowiowej, żółcieni ołowiowo-
cynowej leży na białej zaprawie kredowej.

Wykonano analizę spoiw (FTIR, GC/MS) najstarszych
warstw malarskich występujących na badanych rzeźbach.
Niestety nie dały one jednoznacznych wyników. Spoiwa
temperowe, a takich można było się spodziewać, ulegają
w niestabilnych warunkach klimatycznych częściowemu
rozkładowi. Dodatkowo kolejne warstwy przemalowań zo-
stały wykonane farbami olejnymi, których spoiwo przesią-
kło do starszych warstw. Również liczne warstwy wtórnych
39. Zdjęcie makro fragmentów polichromii z lewego rękawa płaszcza
Marii z grupy Zwiastowania, miejsce pobrania próbki do badań zabezpieczeń, w tym przesączenie woskiem, spowodowały,
stratygraficznych. że nie można jednoznacznie oznaczyć pierwotnego spoiwa
malarskiego.

Zakończenie
Pomyślność zabiegów konserwatorskich zależy od pełnego
rozpoznania dzieła sztuki. Efekt prac konserwatorskich i ich
zakres są uzależnione od badań, pozwalających określić nie
tylko stan zachowania, lecz także technikę wykonania ele-
mentów pierwotnych i wtórnych. Tak więc im dokładniej
uda się opisać zjawiska, które wpłynęły na stan zachowania
zabytku, oraz ustalić charakterystykę użytych materiałów,
tym lepiej można przeciwdziałać procesom destrukcyjnym.
viS
Analizy technologiczne przyczyniają się zawsze do posze-
BSE rzenia naszej wiedzy o dawnych warsztatach malarskich.
Opisane powyżej badania obrazów pozwoliły zrozumieć
charakter powstałych zniszczeń i ich przyczyny. Istotna
dla konserwacji była wiedza o zastosowaniu przez malarzy
gotowych farb o spoiwie olejno-żywicznym, zmniejszają-
cych odporność na działanie rozpuszczalników używanych
w trakcie zabiegów konserwatorskich. W przypadku bada-
nia rzeźb udało się określić kolorystykę najstarszych zacho-
wanych warstw polichromii oraz rozpoznać cechy budowy
drewnianej formy. Analiza stanu zachowania wewnętrznej
struktury drewna stała się wskazówką dla opracowania za-
leceń konserwatorskich.
40. Przekrój przez warstwy malarskie z lewego rękawa sukni Marii
z grupy Zwiastowania (fot. 39) – zdjęcie mikroskopowe oraz obraz
BSE. Widoczny układ chronologiczny warstw od góry: Anna Żurek
1. gruba, przezroczysta – zabezpieczenie woskowe; Konserwator malarstwa i rzeźby polichromowanej,
2. ugrowa – glinokrzemiany i związki żelaza; absolwentka ASP w Warszawie Wydział Konserwacji
3. błękitna –smalta; i Restauracji Dzieł Sztuki, specjalizuje się w badaniach 37
4. niebieska – azuryt. konserwatorskich dzieł sztuki. badania