Page 164 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Najliczniejsze dzieła sygnowane są nazwiskiem Augusta Teo- XIX w., z Czerwina (MD/ZL/K/06), z lat 1887–1890; patena
dora Wernera (1836–1902). Początkowo działał on w firmie z tej miejscowości (MD/ZL/K/75A), 1887 r., oraz może uzu-
wspomnianego wyżej Karola Filipa Malcza. W 1864 r. ją pełnienie barokowego kielicha z Radziłowa (MD/ZL/K/54),
przejął. W okresie lat 1869–1886 Werner reklamował wyro- naprawianego jakoby w 1899 r. Znakiem Werner i Malcz ce-
by srebrne swej firmy w prasie jako „dawniej Karol Malcz”. chowane są kielichy: z Kobylina Borzymów (MD/ZL/K/07),
W 1864/1865 r. zawiązał spółkę z Ludwikiem Norblinem, z końca XIX w.; i z Goworowa (MD/ZL/K/33), z przełomu
a po dołączeniu w 1882 r. firmy platerowej Braci Buch nowa XIX i XX w.
spółka działała pod wspólną nazwą Norblin i Sp. – Bracia
Buch. W 1893 r. firmy Norblin i Ska-Bracia Buch oraz T. Tem- Z wytwórniami Wernera związane są w łomżyńskim zbio-
ler i Ska utworzyły spółkę akcyjną pod nazwą Towarzystwo rze także dzieła sygnowane Norblin i S-ka: kielich z Chorze-
Akcyjne Fabryk Metalowych Norblin, Bracia Buch i T. Wer- li (MD/ZL/K/36), z drugiej połowy XIX w. (lata 70–80. XIX
ner. W obrębie spółki Werner specjalizował się w srebrach, w.?); oraz puszka ze Słucza (MD/ZL/PSZ/27), z przełomu
natomiast Norblin w wyrobach platerowanych. Nazwisko XIX i XX w. Fabryka Norblina założona została w 1809 r.
Wernera (często Werner i spółka) w łomżyńskim zbiorze przez Józefa Norblina. Sprzedał on ją w 1864 (lub 1865) r.
noszą: kielichy z Chorzeli (MD/ZL/K/10), może z lat 70–80. swemu synowi Ludwikowi Wincentemu Norblinowi, a ten
założył spółkę z A.T. Wernerem. Firma działała do 1939 r.
w połączeniu z zakładem Braci Buch i T. Wernera jako Nor-
blin, Br. Buch i T. Werner. Wytwarzano w niej głównie wy-
roby platerowane srebrem i złotem, oprócz świeckich, także
kościelne w stylach historycznych .
13
W wytwórni Józefa Frageta powstał drugi co do liczebności
zbiór sygnowanych naczyń warszawskich wytwórni w zbio-
rze łomżyńskiego Muzeum Diecezjalnego. Są to: monstran-
cja ze Szczepankowa (MD/ZL/M/105), z 1857 r.; i uzupeł-
nienie barokowej monstrancji ze Stawisk (MD/ZL/M/103),
z 1911 r.; dwa lichtarze z Bogut Pianek (MD/ZL/ŚW/39
i 39A), z czasu po 1865 r.; kielich z Kolna (MD/ZL/K/38),
z drugiej połowy XIX w. (lata między 1852 a 1896 r.); krzyże
ołtarzowe z Rutek Kossaków (MD/ZL/KR/44B), z drugiej
połowy XIX w. (po 1863 r.?) lub początku XX w.; i z Koby-
lina Borzymów (MD/ZL/KR/44), z przełomu XIX i XX w.
Wytwórnia Józefa Frageta (1797–1867) została założona
w drugiej ćwierci XIX w. Po śmierci założyciela w 1867 r.
przejął ją syn Julian Mikołaj (1841–1906), który działał do
1906 r. Firma Fraget produkowała głównie wyroby świec-
kie, dobrze znane, najpierw w duchu klasycyzmu, potem
baroku. Niemal nierozpoznane pozostają jej srebra i platery
kościelne . Sygnowana przez Frageta monstrancja ze Szcze-
14
pankowa (MD/ZL/M/105), jak wskazuje inskrypcja fun-
dacyjna na stopie z datą 1857, jest wczesnym przykładem
neobarokowej trawestacji monstrancji typu promienistego.
Na jej przykładzie widać, że Fraget stosował w vasa sacra
formy i ornamentykę znaną z jego wyrobów świeckich:
kształt trzonu przywodzi na myśl lichtarze z łomżyńskiego
zbioru (MD/ZL/ŚW/39 i 39A), zaś wić winnej latorośli po-
dobna jest do dekoracji Fragetowskich waz czy cukiernic.
W regencyjnej monstrancji ze Stawisk (MD/ZL/M/103)
dziełem firmy Frageta są ramiona wyrastające z nodusu, na
których osadzono być może późnogotyckie (lub postgotyc-
kie) figurki świętych.

Znakami firma Braci Łopieńskich cechowane są dwa dzieła:
monstrancja z Goworowa (MD/ZL/M/92), z 1901 r.; oraz
kielich i patena z Kolna (MD/ZL/K/24 i 24A), z 1939 r.

Relikwiarz monstrancjowy (pacyfikał), MD/ZL/R/42, warsztat 13. Jan Samek, Polskie …, op. cit., s. 188, 223]
nieokreślony (Polska, Mazowsze), 1818 r., styl klasycystyczny, 14. Halina Lileyko, Srebra warszawskie…, op. cit., s. 56–57; Jan Samek, 163
z kościoła pw. Wniebowzięcia NMP w Śniadowie. Polskie …, op. cit., s. 220–221 ZŁOTNICTWO