Page 197 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Kielich ten jest jednym z najciekawszych przykładów vasa
sacra epoki historyzmu w zbiorach argenteriów łomżyńskiego
Muzeum Diecezjalnego. Efektowna jest już jego bogata
dekoracja w stylu neogotyku – z maswerku. Jednak efekt
bogactwa wzmagają wprawione w nią srebrne monety bite, m.in.
w i Rzeczypospolitej (z lat 1622, 1754, 1763, 1768, 1788, 1792,
1794), Księstwie Warszawskim (1814), Królestwie Kongresowym
(1831), Cesarstwie Rosyjskim (1883) oraz w habsburskich
Węgrzech (1780, 1842). Według autorów Katalogu zabytków
sztuki w Polsce kielich ten, mimo wymienienia w inskrypcji
fundacyjnej bliżej nieznanego Jana Bucińskiego, jest fundacji
ks. Stanisława (Ludwika) Jamiołkowskiego. Był on proboszczem
w Kuleszach w latach 1873–1885. Z jego daru pochodzi także
w kościele w Kuleszach (o historii parafii i kościoła zob. MD/
ZL/K/71), monstrancja typu promienistego. Jej barokowa gloria
powstała ok. 1720 r., a klasycystyczna stopa ok. 1803 r. W 1877 r.
z inicjatywy ks. Jemiołkowskiego w stopę tej monstrancji
wprawiono 72 numizmaty polskie i obce z okresu XV–XIX w.
Razem z 18 sztukami z kielicha tworzą one całkiem pokaźną
kolekcję dawnych monet. Zasługuje ona na pełne rozpoznanie
i zbadanie. Warto podkreślić, iż nasz kielich jest dziełem
sygnowanym. Jego autorem jest warszawski złotnik Antoni Riedel,
prawdopodobnie czynny od lat 70. XIX w. (od 1874 r.?). Miał on
pracownię przy ulicy Bielańskiej, najpierw pod nr 21, a od 1905 r.
– nr 16. Produkcja wytwórni obejmowała naczynia stołowe,
kałamarze, lichtarze, judaica oraz naczynia liturgiczne. W 1907 r.
pracownię Riedla przejęli Nagalski i Psyk, działając do 1913 r.
pod szyldem „Riedel, Nagalski i Psyk”. Kielich został pokazany
na „wystawie mariańskiej”, zorganizowanej w maju-czerwcu
1905 r. w warszawskim Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, o czym
przekonuje jedna z tablic swoistego katalogu tego pokazu (kielich
widoczny jest wewnątrz jednej z gablot) [Skimborowicz, 1905,
nr. 35, s. 54, tab. XXXIV. Może podobny kielich, pokazany na tej
wystawie, znajdował się w warszawskim kościele Św. Augustyna
w Warszawie, jego opis bowiem jest analogiczny do naszego
dzieła [ibidem, nr 36, s. 54].
literatura: KZSP, 1986, s. XXXII, 51, il. 309.

196
ZŁOTNICTWO