Page 195 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Kielich mszalny z pateną

nr inwentarzowy: MD/ZL/K/35, MD/ZL/K/35A
autor/ warsztat: Warszawa, Michał Swinarski
datowanie: 1875 r. (po 1860 r.?)
styl: neorokoko
pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa
w Dobrzyjałowie
wymiary: wys. 24,4 cm; śr. stopy 13,1 cm;
śr. pateny 12,2 cm

opis: Kielich: stopa okrągła, profilowana, zdobiona trybowanym
rocaille’em; trzon okrągły, o pierścieniach talerzykowatych; nodus
wazonowy, ozdobiony trybowanym (?) motywem owocującej
wici winnej latorośli; koszyczek ażurowy, ozdobiony motywem
krzewów kwietnych ujętych w taśmowe ramki; czara gładka.
Na kołnierzu zewnętrznej strony stopy punce: cecha imienna
SWINARSKI i cecha probiercza warszawska. Patena: gładka; na
kryzie ryte signaculum (krzyż typu maltańskiego z motywem
promieni między ramionami).
Ten skromny, neobarokowy kielich zwraca uwagę ze względu
na fakt, że jest dziełem sygnowanym. Powstał w pracowni
warszawskiego złotnika Michała Swinarskiego. Otworzył on
swoją pracownię około roku 1850. Posługiwał się najczęściej
puncą w formie lecącego ptaka widzianego z boku, rzadziej –
widzianego z góry. Wytwarzał liczne sprzęty świeckie, judaika
oraz kościelne. Trudno powiedzieć, na jakiej podstawie autorzy
Katalogu zabytków sztuki w Polsce datują dzieło na 1875 r.
Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa w Dobrzyjałowie
został ufundowany w 1425 r. zapewne jako budowla drewniana.
Obecny kościół z fundacji ks. Franciszka Chojnowskiego,
proboszcza w Jedwabnem, murowany, ukończono w 1860 r.
Powstał on w miejsce drewnianego, rozebranego w 1856 r. [KZSP,
1982(2), s. 3]. Można więc przyjąć, iż dzieło ufundowano już do
nowej świątyni, zatem po 1860 r. Kielich mszalny
literatura: KZSP, 1982(2), s. 4, il. 227.
nr inwentarzowy: MD/ZL/K/36
autor/ warsztat: Warszawa, firma Norblin
datowanie: 2. poł. XIX w. (lata 80. XIX w.?)
styl: neogotyk
pochodzenie: kościół parafialny pw. Trójcy Przenajświętszej
w Chorzeli
wymiary: wys. 22 cm; śr. stopy 13,6 cm

opis: Stopa okrągła, sześciolistna, profilowana, gładka; trzon
graniasty, z profilami; nodus spłaszczony z rombowymi guzami,
zdobiony motywami stylizowanych liści; koszyczek ażurowy,
zdobiony motywem stylizowanych liści i owoców winnej latorośli
(?) w arkadkach. Na zewnętrznej stronie stopy ryta inskrypcja
fundacyjna: Ofiara Ewy; na wewnętrznej stronie stopy: punca
warsztatowa – w owalu NORBLIN i SKA/ GALW/ WARSZA, pod
dwugłowym orłem rosyjskim i punca 1625.
Kielich nawiązuje do form późnogotyckich, cechuje się
jednak oszczędnością ornamentyki, która w partii koszyczka
zapowiada już secesję. Powstał w jednej z najważniejszych
wytwórni wyrobów platerowanych w Warszawie po 1865 r., gdy
Norblin utworzył spółkę z innym istotnym wytwórcą – Augustem
Teodorem Wernerem. Dzieło mogło zostać ufundowane z okazji
wyposażania nowego, murowanego kościoła w Chorzeli (o historii
parafii i kościoła zob. MD/ZL/K/04), tj. w latach 80. XIX w.
Dekoracja koszyczka, zapewne w formie owocującej wici winnej
latorośli, jest symboliczna i wskazuje ja ofiarę eucharystyczną.
literatura: dzieło niepublikowane

194
ZŁOTNICTWO