Page 91 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Ikona archanioł Gabriel

nr inwentarzowy: MD/M/21A
autor/warsztat: nieznany
datowanie: czwarta ćwierć XIX w.
pochodzenie: sobór Świętej Trójcy w Łomży
inskrypcje: brak
wymiary: 128 x 66 cm
technika wykonania: olej na desce
opis: Ikona ma formę pionowego prostokąta, zakończonego
półkoliście i dodatkowo ujętego w drewnianą ramę. Na złotym tle,
ozdobionym ornamentem roślinnym przedstawiono frontalnie
młodzieńca odzianego w różową tunikę ze złotym kołnierzem oraz
błękitny płaszcz ze złotym lamowaniem. Z ramion młodzieńca
wyrastają białe skrzydła. W prawej dłoni anioł trzyma gałązkę
lilii, a lewą trzyma na piersi. Oblicze młodzieńca jest owalne
i całkowicie pozbawione zarostu. Jego charakterystyczną cechą
są długi prosty nos, czerwone wydatne wargi i duże, głęboko
osadzone, błękitne oczy. Anioł ma popielate, lekko kręcone włosy,
sięgające ramion. Jego głowę otacza nimb, zdobiony na krawędzi
ornamentem geometrycznym. Ponad nimbem umieszczono pole
przeznaczone na inskrypcję, jednakże pole owo jest obecnie
puste. Pod stopami anioła widać biało – szare obłoki.
Ikona ma ikonografi ę, typową dla katolickich przedstawień
archanioła Gabriela, którą nierzadko spotyka się także na dzie-
więtnasto- i wczesnodwudziestowiecznych okcydentalizujących
ikonach rosyjskich z kręgu petersburskiego. Identyfi kację postaci
umożliwiają charakterystyczne dla niej atrybuty, takie jak skrzy-
dła, różowa tunika, gałązka lilii w dłoni, chociaż przedstawienie
zostało pozbawione inskrypcji objaśniającej. Ikona prezentuje
stosunkowo wysoki poziom artystyczny, a pastelowa, stonowana
kolorystyka, łagodny modelunek światłocieniowy oraz zastoso-
wanie zachodnioeuropejskiej ikonografi i Gabriela sytuują ikonę
w kręgu petersburskim. Z uwagi na identyczne wymiary oraz
oprawę, a także cechy stylistyczne ikona z pewnością stanowi ca-
łość z ikoną archanioła Michała (MD/M/21D) i została wykonana
równocześnie z nią przez ten sam warsztat.
literatura: KZSP, 1982(2), s. 30.

Ikona Matka Boska z Dzieciątkiem

nr inwentarzowy: MD/M/21B
autor/warsztat: nieznany
datowanie: czwarta ćwierć XIX w.
pochodzenie: sobór Świętej Trójcy w Łomży
inskrypcje:
wymiary: 137,5 x 64 cm
technika wykonania: olej na desce

opis: Ikona ma formę pionowego prostokąta, zakończonego
półkoliście. Na brązowym tle przedstawiono frontalnie Marię,
trzymającą w ramionach Dzieciątko. Ręce Chrystusa są uniesione
w geście błogosławieństwa. Kobieta jest odziana w niebieską
tunikę i czerwony maforion ze złotą obwódką. Dziecko w biały
himation i niebieski płaszcz, a na stopach ma złote sandały.
Twarz Marii jest pociągła, zwężająca się do dołu, charakteryzują
ją długi, prosty nos i głęboko osadzone oczy. Chrystus ma twarz
okrągłą, ale jego oblicze zdobią taki sam długi prosty nos oraz
głęboko osadzone oczy. Głowy Marii i Chrystusa są otoczone
rozchodzącymi się promieniście nimbami, ponad którymi
znajdują się napisy identyfi kacyjne.
Ikona stanowi najprawdopodobniej wariant popularnej od lat 20.
XIX w. ikonografi i Matki Boskiej Kostomarowskiej, na co wskazują:
pełnopostaciowe, frontalne przedstawienie Marii, podtrzymującej
90 małego Chrystusa obydwoma rękami, przesunięcie postaci Chrystusa
na lewą stronę, to, że Dzieciątko wykonuje znak błogosławieństwa
MALARSTWO oboma rękami oraz promieniście rozchodzące się nimby.