Page 190 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Puszka z pokrywą Puszka z pokrywą

nr inwentarzowy: MD/ZL/PSZ/28, MD/ZL/PSZ/28A nr inwentarzowy: MD/ZL/PSZ/29, MD/ZL/PSZ/29A
autor/ warsztat: warsztat nieokreślony (Polska, Mazowsze – autor/ warsztat: Toruń, Marcin Gierschner (vel Giessner)
Warszawa?) datowanie: 4. ćw. XVII w. (lata między 1684 a 1694 r.?)
datowanie: 3. ćw. XVIII w. i 1768 r. (odnowa?) styl: późnobarokowy
styl: barokowy pochodzenie: kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP
pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela (parafia św. Jana Chrzciciela) w Brańszczyku
w Piskach wymiary: wys. 36,2 cm; śr. stopy 16,2 cm;
wymiary: wys. 30 cm, śr. stopy 11,5 cm; śr. przykrywki 12 cm
śr. przykrywki 10 cm
opis: Złocona; stopa okrągła, wypukła, zdobiona repusowaną,
opis: Gładka; stopa okrągła, profilowana, na dole spłaszczona, rytą i puncowaną dekoracją w formie liści, kwiatów (m.in.
na górze wysmukła, z małą odwróconą krezką; trzon okrągły, słonecznika?), owoców (m.in. granatu i truskawki?) oraz
o pierścieniach talerzykowych; nodus gruszkowy; czara strączków, z odwróconą krezką; trzon okrągły, o pierścieniach
półowoidalna; takaż pokrywa; zwieńczenie w formie niedużego talerzykowych; trzon gruszkowy, z rytymi liśćmi; czara
krzyżyka maltańskiego na hemisferycznym cokoliku. Na kielichowata, gładka, z wydatnym profilem wpół wysokości;
wewnętrznej stronie stopy rytowany napis, niestaranny: A D 1768 pokrywa spłaszczona, z szeroką kryzą o falujących brzegach,
restaurata. zdobiona repusowanymi, rytymi i puncowanymi kwiatami
Gruszkowaty nodus puszki wskazuje na epokę baroku, i owocami wśród liści; zwieńczenie w formie pasyjki na smukłym
jednak brak ornamentu, działanie stereometrią brył i gładkimi krzyżyku. Na kołnierzu zewnętrznej strony stopy punce: miejska
płaszczyznami oraz owoidalny kształt górnej partii (patrz nr Torunia (.T. w okręgu) oraz imienna – MG w czworoboku.
MD/ZL/PSZ/27) sugerują klasycyzm końca XVIII w. Sprawę Puszkę wyróżnia bogata repusowana dekoracja z ornamentu
komplikuje treść inskrypcji. Skoro puszka w 1768 r. wymagała typowego dla przełomu XVII i XVIII w. (zob. MD/ZL/PSZ/30).
odnowienia, to powstała przed tą datą, może o kilka dekad Unikalna na tle innych zinwentaryzowanych naczyń tego typu na
wcześniej. Puszka przypomina grupę kielichów w łomżyńskim Mazowszu jest forma bardzo spłaszczonej pokrywy z szerokim
Muzeum Diecezjalnym (patrz nr MD/ZL/K/63, 65, 67, 69 i 71), falującym kołnierzem. Natomiast jej zwieńczenie w formie
które powstały w 3. ćw. XVIII w. Może zatem nasze naczynie pasyjki ma swoje analogie (zob. MD/ZL/PSZ/134). Wartość
datuje się z samych początków tego okresu, a nieznany wypadek dzieła podnosi także fakt, że punce pozwalają ustalić miejsce
wymusił odnowę naczynia już 10-15 lat później? Gdyby nie ten i autora oraz przybliżony czas powstania. Ta cecha miejska
frapujący problem, to dzieło stylistycznie można by powiązać Torunia używana była w końcu XVII w. [Samek, 1988, s. 316],
z historią kościoła w Piskach (o historii parafii i kościoła, patrz nr a w tej formie w latach 1676–1728 [Gradowski, 2001, s. 141].
MD/ZL/K/59): wybudowaniem nowej świątyni w 1791 r. lub jej Z kolei inicjały – jak ustalili autorzy „Katalogu zabytków
konsekracją w 1798 r. Puszka najpewniej powstała na Mazowszu
(w Warszawie?).
literatura: KZSP, 1983, s. 33.

189
ZŁOTNICTWO