Page 203 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Krzyż ołtarzowy Krzyż ołtarzowy

nr inwentarzowy: MD/ZL/KR/44 nr inwentarzowy: MD/ZL/KR/44A
autor/ warsztat: Warszawa, firma Fraget autor/ warsztat: Warszawa, firma Bracia Henneberg
datowanie: 2 poł. XIX lub pocz. XX w. (1898–1910?) datowanie: XIX/XX w. (po 1894 r., około 1903 r.?)
styl: neobarok styl: neobarok
pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa pochodzenie: kościół parafialny (pofranciszkański)
w Kobylinie Borzymach pw. św. Antoniego Padewskiego w Stawiskach
wymiary: wys. 61,5 cm; szer. 19,7 cm wymiary: wys. 58 cm; szer. 21 cm

opis: Stopa kwadratowa o wklęsłych bokach, wsparta na opis: Stopa kwadratowa o wklęsłych bokach, wsparta na
czterech nóżkach, zdobiona mięsistymi liściastymi wolutami czterech bulwiastych nóżkach, zdobiona mięsistymi liściastymi
na narożach, a pomiędzy nimi wklęsłymi, gładkimi kartuszami, wolutami na narożach, a pomiędzy nimi wklęsłymi, gładkimi
nad którymi i poniżej palmetki; trzon okrągły, z wklęski; nodus kartuszami, ujętymi listwami; nodus bulwowy, gładki; z niego
wazonowy, zdobiony bulwiastymi guzami i liśćmi; z niego wyrasta wyrasta wysmukły krzyż łaciński o krawędziach podkreślonych
wysmukły krzyż łaciński, na którym, na awersie, złocone: figurka listwami, na którym, na awersie: figurka Ukrzyżowanego oraz
Ukrzyżowanego oraz czaszka na skrzyżowanych piszczelach czaszka na skrzyżowanych piszczelach i titulus (z inskrypcją:
i titulus (z inskrypcją: INRI); rewers nie dekorowany. Wewnątrz INRI); rewers niedekorowany. Na wewnętrznej stronie stopy,
dwóch kartuszy awersu stopy puncowane inskrypcje, kursywą: pośrodku prostokątna plakietka wytwórcy: B. HENNEBERG/
Pam.; Ocale:. Pośrodku wnętrza stopy plakietka ze znakiem WARSZAWA; powyżej – litera N w rombie, poniżej – GALVA.
firmowym w owalu: WARSZAWA/ FRAGET/ PLAQUÉ. Stopa krzyża ma formy neobarokowe i przypomina, jednak
Dekoracja stopy ma charakter neobarokowy. Jak zaświadcza z uproszczeniami, podobne platerowane krzyże ołtarzowe
o tym plakieta na wewnętrznej stronie stopy, jest to dzieło słynącej wytwarzane przez warszawską firmę Fraget (MD/ZL/KR/44
z platerów warszawskiej firmy Fraget. Powstało zapewne w drugiej i 44B). Jak świadczy plakietka na odwrocie stopy, dzieło powstało
połowie XIX lub na początku XX w. W ukształtowaniu stopy w warszawskiej firmie Braci Henneberg, mniej popularnego
oraz w złoceniu plakietek krzyża przypomina krzyż ołtarzowy niż Fraget i Norblin producenta wyrobów platerowanych.
z Rutek-Kossaków (MD/ZL/KR/44B) z tej samej wytwórni. Pod tą nazwą firma funkcjonowała od 1894 r. Być może
Może sprawiono krzyż z okazji budowy obecnego, murowanego krzyż ufundowano z okazji podniesienia dawnego kościoła
kościoła w latach 1898-–1910 (o historii parafii i kościoła zob. reformackiego w Stawiskach do parafialnego w 1903 r. (o historii
MD/ZL/K/07)? Inskrypcja na kartuszach ma być może charakter klasztoru i kościoła zob. MD/ZL/M/103).
wotywny i należałoby ją odczytać jako: Pamiątka ocalenia. Warto literatura: dzieło niepublikowane
podkreślić, że podobny kształt stopy mają analogiczne wyroby
warszawskiej firmy Norblin z tego czasu, np. krzyż ołtarzowy
w kościele par. p.w. Św. Józefa Oblubieńca NMP w Puławach
[Vasa sacra, 2008, 90].
literatura: KZSP, 1986, s. 45.

202
ZŁOTNICTWO