Page 221 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Kielich mszalny z pateną Kielich mszalny z pateną

nr inwentarzowy: MD/ZL/K/72, MD/ZL/K/72A nr inwentarzowy: MD/ZL/K/73, MD/ZL/K/73A
autor/ warsztat: warsztat nieokreślony (Polska, zabór rosyjski: autor/ warsztat: Kielich: warsztat nieokreślony (Polska,
Królestwo Polskie) Mazowsze?); patena: Warszawa, warsztat
datowanie: 1. poł. XIX w. nieokreślony,
styl: klasycystyczny datowanie: kielich: ok. 1500 r. i 3. ćw. XVI w.;
pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Barbary w Radziłowie patena: ok. 1870–1896
(obecnie w Kramarzewie) styl: kielich: późnogotycki z renesansową dekoracją;
wymiary: wys. 18,6 cm; śr. stopy 10,8 cm; patena: brak cech stylowych
patena śr. 14,9 cm pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła
w Drozdowie
opis: Kielich: gładki; stopa okrągła, lekko wypukła; trzon okrągły, wymiary: wys. 19,5 cm; śr. stopy 14,4 cm;
o pierścieniach tulejowych; nodus w formie spłaszczonej kuli; czara patena śr. 14,4 cm
wysmukła, bez koszyczka. Patena: na krezie ryte signaculum oraz
zatarte punce: imienna (nieczytelna) i probiercza: 12. opis: Kielich: stopa sześciolistna, z szerokim kołnierzem,
Punca probiercza widniejąca na patenie tego niepublikowanego ażurowym cokolikiem i zwieńczeniem w formie odwróconej
zestawu może wskazywać na pierwszą połowę XIX w. Krój plastycznej krezki z lilijek (drobne odłamania), o dekoracji
zatartych liter puncy imiennych przypomina liczne cechy rytowanej: herby Prus i herb Modzele vel Bojcza (?), narzędzia
złotników czynnych w Królestwie Polskim od początku XIX w. do męki pańskiej (krzyż z titulusem, biczem i pękiem rózeg; kolumna
1914 r. [Bobrow, 1917]. Resztki te bliskie są znakowi warszawskiej biczowania ze sznurem, na której kur) oraz stylizowana, „sucha”
firmy Malcza [Gradowski, 2001, s. 235]. Jednak niezwykła wić roślinna; nodus graniasty, w jego polach rytowana inskrypcja
prostota naczynia przeczyłaby jego powstaniu w renomowanej gotycką minuskułą: na górnym – ihesus r, na dolnym – deiei (?),
bądź co bądź pracowni Karola Filipa Malcza. z nodusem puszkowym, spłaszczonym, z rautowymi guzami z rytą
literatura: dzieło niepublikowane inskrypcją minuskułą gotycką, nieodczytaną, miedzy nimi ślepe
maswerki i plastyczne rozetki; koszyczek pełny, płytki, zdobiony
rytowanymi stylizowanymi liśćmi, zwieńczony ażurową koroną
z palmetek; czara gładka. Patena: na rewersie lustra ryty w otoku
monogram IHS; na krezie punce: imienna (zatarta), probiercza –
O.C/ 1[…]6 i 84 i dwugłowy orzeł.
Kielich należy do grupy, dość licznej, zachowanych na terenie
Mazowsza naczyń z późnego średniowiecza – ostatnich dekad XV
i pierwszych XVI w., m.in. z czwartej ćwierci XV w. w kościele
parafialnym w Przasnyszu [KZSP, 1980, s. X, 25, il. 56], z lat ok.
1470–1480 w kolegiacie w Pułtusku [KZSP, 1999, s. 53, il. 371],
z 1499 r. tamże [ibidem, s. 53, il. 372], z początku XVI w. w kościele
parafialnym w Płoniawach [KZSP, 1982(1), s. 10, il. 50], z pierwszej
ćwierci XVI w. w kościele parafialnym w Krzynowłodze Małej [KZSP,
1980, s. X, 15, il. 57] czy z tego samego czasu w kościele parafialnym
w Troszynie [KZSP, 1977, s. XIII, 53, il. 123]. Trzy kielichy z tego

220
ZŁOTNICTWO