Page 219 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Kielich mszalny w 1691 r. przez bliżej nieznanego Szymona Zawistojskiego (?)
z Kurowic (?) dla jego altarii w kościele w Raczkowie (?). Trudno
jednak wskazać taką miejscowość i parafię. Tym bardziej trudno
nr inwentarzowy: MD/ZL/K/68 określić okoliczności, w jakich dzieło to dostało się do kościoła
autor/ warsztat: warsztat nieokreślony (Polska) w Długosiodle (o historii parafii i kościoła zob. MD/ZL/K/34).
datowanie: 1691 r. Wobec tych niewiadomych nie sposób z pewnością wypowiedzieć
styl: barokowy się o miejscu powstania kielicha.
pochodzenie: kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP literatura: dzieło niepublikowane
w Długosiodle, fundacja dla kościoła w bliżej
nieokreślonym Raczkowie (?)
wymiary: wys. 21,6 cm; śr. stopy 12 cm Kielich mszalny

opis: Gładki; stopa okrągła, profilowana, na dole spłaszczona,
na górze wysmukła, częściowo złocona, zwieńczona odwróconą nr inwentarzowy: MD/ZL/K/69
złoconą krezką z rytami imitującymi użyłkowanie liści; trzon autor/ warsztat: warsztat nieokreślony (Polska, Mazowsze?)
okrągły, o złoconych pierścieniach talerzykowych; nodus datowanie: 3. ćw. XVIII w.
gruszkowy; czara wysmukła, bez koszyczka, o złoconej wardze. styl: późnobarokowy
Na zewnętrznej stronie stopy ryte: niezidentyfikowany herb pochodzenie: kościół parafialny pw. Przemienienia Pańskiego
(podwójny krzyż pod lilią) i litery – S K i W X L; na wewnętrznej w Płoniawach Bramurze
stronie stopy, na otoku ryta inskrypcja fundacyjna, majuskułowa: wymiary: wys. 22,4 cm; śr. stopy 12 cm
x VERBO INCARNATO LITAT M.D.L. INSTIC : PRO SVO
ALTARI RACZKOWIEN[si] : A[nn]o: 1691 SIMON ZABISTOISKI opis: Gładki; stopa okrągła, profilowana, na dole mocno
KVROWITZ. spłaszczona, na górze zwieńczona odwróconą, małą krezką; trzon
Gdyby nie obecność inskrypcji fundacyjnej, można by uznać okrągły, o pierścieniach talerzykowatych; nodus gruszkowaty,
ten kielich za dzieło drugiej połowy XVIII w. lub początku stulecia zbliżony kształtem do wazonowego; czara wysmukła, bez
następnego. Niemal pozbawiony dekoracji jak dzieła przełomu koszyczka. Na wewnętrznej stronie stopy wyryta liczba 3.
baroku i klasycyzmu działa grą gładkich płaszczyzn (zob. MD/ Kielich jest przykładem dzieła z pogranicza baroku
ZL/K/67). Na barok wskazuje jednak gruszkowy kształt nodusu, i klasycyzmu. Z pierwszego zachowuje budowę, drugi zaś
a na końcówkę tego stulecia „listki” krezki na stopie, będące zapowiada „oczyszczenie” z ornamentu i oddziaływanie samą
dużym uproszczeniem liści akantu modnych w ornamentyce stereometrią brył i gładkością płaszczyzn. Ma on wśród kielichów
tego czasu. Kielich, jak głosi inskrypcja, ufundowany został w zbiorach łomżyńskiego Muzeum Diecezjalnego szereg analogii
(zob. MD/ZL/M/60, 61, 63, 65 i 66).
Parafia w Płoniawach (Bramurach) została erygowana
w 1377 r. pw. Trójcy Świętej oraz św. Doroty i Mikołaja biskupa.
Na okres od wieku XV do 1828 r. została jednak przeniesiona
do Podosia. Pierwszy kościół był drewniany, podobnie kolejne –
drugi (?) istniejący do 1720 r., trzeci – wzniesiony po tej dacie
w XVIII w. staraniem A. Młodzianowskiego, został w 1828 r.
zastąpiony obecnym, murowanym, odbudowanym po spaleniu
w 1914 r. [KZSP, 1982(1), s. 15]. Niewykluczone, że kielich
ufundowano dla płoniawskiego kościoła powstałego z fundacji
Młodzianowskiego. Dzieło powstało najpewniej na Mazowszu.
literatura: dzieło niepublikowane

218
ZŁOTNICTWO