Page 227 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Kielich mszalny z pateną Kielich mszalny

nr inwentarzowy: MD/ZL/K/76, MD/ZL/K/76A nr inwentarzowy: MD/ZL/K/77
autor/ warsztat: warsztat nieokreślony (Polska, Mazowsze?) autor/ warsztat: warsztat nieokreślony (Polska, Mazowsze?)
datowanie: 2. poł. XVI w. datowanie: 1663 r.
styl: renesans z uzupełnieniem nowszym (kielich) styl: barokowy
pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła pochodzenie: kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP
w Drozdowie w Waniewie
wymiary: wys. 22,0 cm; śr. stopy 12,1 cm; wymiary: wys. 22,6 cm; śr. stopy 13,2 cm
patena śr. 13,3 cm
opis: Stopa okrągła, profilowana, na dole mocno spłaszczona, na
opis: Kielich, w całości złocony: stopa okrągła, na dole górze wysmukła, zdobiona repusowaniem, rytem i puncowaniem:
spłaszczona, na górze wysmukła, profilowana o dekoracji w dolnej partii – spięte ceownice z podwieszonymi pękami
repusowanej w formie fryzu z „kropli”, z puncowaniem; owoców, w górnej – uskrzydlone główki anielskie; trzon okrągły,
trzon graniasty z ażurowym laskowaniem; nodus puszkowy, o pierścieniach talerzykowatych; nodus bulwiasty, wysmukły,
spłaszczony, o zdwojonej repusowanej dekoracji, analogicznej do zdobiony półsferycznymi guzami; koszyczek pełny, zdobiony
stopy; takaż dekoracja płytkiego koszyczka; czara gładka. Patena: repusowanymi uskrzydlonymi główkami anielskimi; czara
gładka (ubytek w otoku). wysmukła. Na czarze ryte: herb Leliwa i inicjały kapitalikami:
Kielich ozdobiony puklowaniem w formie łezkowej jest A. B. C. L. T. W. P. S. r. M. S. oraz litery kapitalikami: DIE(?) […]
rzadkim i ładnym przykładem renesansu w złotnictwie R(?) P (?) i data – 1663. Widoczne na czarze ślady przemontowania
mazowieckim. Pewne podobieństwa zdradzają puklowane (przesunięcia) koszyczka.
elementy innych argenteriów z XVI w. zinwentaryzowanych na Autorzy Katalogu zabytków sztuki w Polsce uznają kielich
Mazowszu, np. puszki z końca XVI w. w kościele parafialnym za dzieło późnorenesansowe, mimo daty w inskrypcji, która
w Dobrzykowie [KZSP, 1977, s. 5, il. 129] czy puszki z drugiej wskazuje na drugą połowę XVII w., oraz zdecydowanie już
połowy XVI w. i pierwszej ćwierci XVII w. w Przybyszewie barokowej ornamentyki, wśród której znajdujemy liczne i tak
[KZSP, 1967, s. 60, il. 232]. W zbiorze łomżyńskiego Muzeum typowe dla kielichów tego czasu przedstawienia uskrzydlonych
Diecezjalnego wskazać można XVI-wieczny pacyfikał (zob. główek anielskich. Inwentaryzatorzy zidentyfikowali też herb
MD/ZL/R/85). Nic nie stoi na przeszkodzie, by uznać, że kielich ryty na czarze jako Leliwa oraz inicjały fundatora: Andrzej Błocki
ufundowano dla kościoła w Drozdowie (o historii parafii i kościoła Canonicus Luceoriensis Torczynensis Waniewiensis Parochus
zob. MD/ZL/K/73), ale nie można tej fundacji powiązać z jakimś Sacrae Regii Maiestatis Secretarius. Jest zatem nasz kielich fundacją
konkretnym momentem w dziejach drozdowskiej parafii. Kielich proboszcza waniewskiego, kanonika łuckiego i sekretarza króla
może być dziełem lokalnego, mazowieckiego złotnictwa. (Jana Kazimierza?) Andrzeja Błockiego. Pierwotny kościół
literatura: KZSP, 1982(2), s. 7, il. 216. w Waniewie, może parafialny pw. św. Anny, istniał już zapewne
w XV w. W 1511 r. Mikołaj Radziwiłł, wojewoda wileński,
uposażył nowy pw. Wniebowzięcia NMP oraz św. Katarzyny,

226
ZŁOTNICTWO