Page 47 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Diakon (św. Wawrzyniec?)

nr inwentarzowy: MD/RZ/24
autor/ warsztat: warsztat nieokreślony (Mazowsze?)
datowanie: lata 20. XVII w.
pochodzenie: z dawnego ołtarza głównego katedry
pw. św. Michała Archanioła w Łomży
inskrypcje: brak
wymiary: wys. 188 cm
technika wykonania: drewno rzeźbione, polichromowane, złocone
opis: Święty jest ukazany frontalnie, stoi na niewysokim cokole.
W wyciągniętych przed siebie ramionach trzymał zapewne
atrybut (lub atrybuty?). Odziany jest w opadające drobnymi,
paralelnymi, prostymi fałdami szaty liturgiczne: długą, sięgającą
cokołu i odsłaniającą szpic buta albę; nałożoną nań, sięgającą
za kolana i zakończoną frędzlą dalmatykę, odsłaniającą długie
rękawy szaty spodniej; stułę nałożoną na dalmatykę; nadto
humerał. Młodzieńcza, pozbawiona zarostu twarz o kształcie
pociągłego owalu jest okolona włosami z wydatnym lokiem nad
czołem, odsłaniającymi duże uszy. Charakteryzuje ją szerokie
czoło, mocno wypukłe łuki brwiowe, duże gałki oczne, długi
i prosty nos, wąskie usta. Karnacja postaci jest koloru cielistego
z różem na policzkach, oczy, włosy i brwi – jasnobrązowego, usta –
karminowe, cokół – zielonkawy, but – czarny; alba i stuła są
srebrzone, dalmatyka zaś złocona.
Figura, na co wskazuje typ oblicza i ubiór, przedstawia
niewątpliwie jednego ze świętych diakonów. Oprócz
ukamienowanego św. Szczepana najpopularniejszy w kulcie był
usmażony św. Wawrzyniec. Gesty postaci zdają się sugerować, iż
trzymała ona oburącz duży atrybut, co wskazywałoby na ruszt
wyróżniający św. Wawrzyńca. Rzeźba pochodzi z retabulum
ołtarza głównego katedry (dawniej parafialnego) w Łomży.
Figura św. Wawrzyńca (z prawej strony), wraz rzeźbą św. Jana
Chrzciciela (z lewej), zdobiła nisze między kolumnami boków
dolnej partii dwukondygnacjowej nastawy. Św. Wawrzyniec miał
być pierwszym patronem kościoła założonego przez św. Brunona
z Kwerfurtu na tzw. Wzgórzu św. Wawrzyńca w Starej Łomży, od
której to świątyni wywodzona jest historia obecnej katedry.
liiteratura: KZSP, 1982, s. 22; Sulewska, 2004, s. 187; Grabowski,
2014, s. 246.

46
ołtarz z łomży