Page 215 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

13 pracowników. Początkowo tworzył wyroby w duchu opis: Gładki; stopa okrągła, falista, z wydatnymi profilami,
baroku, a następnie zmienił stylistykę na klasycystyczną. Jego na dole spłaszczona, na górze wysmukła; trzon okrągły,
słynnym wyrobem jest monstrancja w formie Arki Przymierza o pierścieniach talerzykowatych; nodus gruszkowaty, dzielony
podtrzymywanej przez arcykapłanów, powstała w końcu XVIII w., na wybrzuszone pola; czara bez koszyczka. Na wewnętrznej
a w 1806 r. ofiarowana katedrze poznańskiej. Bandau wykształcił stronie stopy widoczne ślady naprawy oraz na cokoliku – cechy,
wielu uczniów, wśród których byli jego synowie: Jan Jerzy II, Karol częściowo zatarte i przycięte: miejska Gdańska, probiercza – L (?),
Henryk i Krystian (Christian) Bogumił [Samek, 1988, s. 185– imienna – HECK (?).
186]. Jak ustalił Ryszard Bobrow, Bandau zmieniał kilkakrotnie Ten pozbawiony dekoracji kielich przyciąga uwagę ze względu
puncyny. W tej formie, jaką widzimy ją na naszym kielichu, na możliwość dość dokładnego określenia miejsca i czasu jego
stosował prawdopodobnie od 1793 r. do swej śmierci [ibidem, powstania. Cecha miejska wskazuje na Gdańsk. Aczkolwiek
s. 101, il. 4]. Tezę tę potwierdza data w inskrypcji fundacyjnej nie w pełni widoczna, przycięta, nie pozwala jednoznacznie
na naszym dziele. Skromny charakter kielicha sugeruje, iż jest określić, czy pochodzi z XVII czy z XVIII w. [Gradowski, 2001,
to dzieło jednego z uczniów i pracowników warsztatu Bandaua. s. 69]. Znak probierczy „L” (o różnym kroju litery) wystąpił
Dzieło zamówiono może z okazji wystawienia nowego kościoła w okresie: 1) 1755 i 1761; 2) 1768, 1772, 1776, 1786 i 1790; 3)
murowanego w Dąbrówce Kościelnej (o historii parafii i kościoła 1771, 1775 i 1779 [ibidem, s. 70]. Autorzy „Katalogu zabytków
zob. MD/ZL/K/57) w 1785 r. sztuki w Polsce” odczytali ją jednak jednoznacznie jako „JL”
literatura: dzieło niepublikowane? i chyba słusznie utożsamili ze znakiem kontrolnym złotnika Jana
(Johanna) Lehnerta (vel Lehnharta lub Lenerta; 1713-1792),
ucznia Hieronymusa II Hola, Johanna Schwarza i Benjamina
Berendta I, u którego został wyzwolony na mistrza w 1747 r.,
starszego gdańskiego cechu złotników w latach: 1771, 1775, 1779;
oraz w latach 1770 i 1774 - podstarszego [Kriegseisen, 2007, nr
102, s. 176]. Z kolei drugą parę inicjałów odczytali jako cechą
imienną złotnika gdańskiego Krzysztofa (Christopha) Heckera
(1708-1784), ucznia słynnego Johanna Gotfrieda Schlaubitza,
wyzwolonego u niego na mistrza w 1751 r. W latach 1773 i 1777 r.
był Hecker starszym cechu złotników gdańskich. Syn Christopha
– Johann Carl (zm. 1814 r.), był również złotnikiem, uczniem ojca
[ibidem, nr 70, s. 169; Gradowski, Kasprzak-Miler, 2002, nr G 577,
s. 138]. Nasz kielich wymaga dalszych badań porównawczych
z dziełami Heckera, i ogólnie złotnictwa gdańskiego drugiej
połowy XVIII w. Warto podkreślić, że kielich z Zarębów ma
na Mazowszu swego „brata”: dzieło sygnowane również przez
Kielich mszalny K. Heckera znajdujące się w kościele parafialnym w Zieluniu
[KZSP, 1975, s. 18, il. 56]. „Brat” jest jednak zasobniejszy w formy:
posiada rocaille’owy koszyczek i takąż dekorację nodusu oraz
nr inwentarzowy: MD/ZL/K/61 stopy, której kształt i profil są niemal identyczne z naszym. Kielich
autor/ warsztat: Gdańsk, Krzysztsof Hecker ufundowano do kościoła Reformatów w Zarębach (o historia
datowanie: 1771, 1775 lub 1779 r. konwentu, kościoła i parafii zob. MD/RZ/35) zapewne z okazji
styl: rokokowy wyposażania kościoła około roku 1774.
pochodzenie: kościół parafialny (poreformacki) pw. literatura: KZSP, 1986, s. XXXI, 102.
Najświętszego Imienia Jezus lub dawny kościół
parafialny (obecnie filialny) pw. św. Stanisława
Biskupa w Zarębach Kościelnych
wymiary: wys. 21,5 cm; śr. stopy 13,5 cm

214
ZŁOTNICTWO