Page 214 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Kielich mszalny wzmiankowania w 1403 r. Piotra z Pisek, należała do Piskowskich
tegoż herbu Ślepowron, a potem Milewskich tego samego herbu.
W XVIII i na początku XIX w. była już w rękach Jabłońskich
nr inwentarzowy: MD/ZL/K/59 herbu Jasieńczyk [ibidem, s. 32].
autor/ warsztat: warsztat nieokreślony, Warszawa literatura: KZSP, 1983, s. XIV, 33, il. 115.
datowanie: 1609 r.
styl: późnorenesansowy
pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela Kielich mszalny
w Piskach
wymiary: wys. 23,2 cm; śr. stopy 12,5 cm
nr inwentarzowy: MD/ZL/K/60
opis: Stopa okrągła, mocno spłaszczona, profilowana, autor/ warsztat: Warszawa, zapewne Johann Georg Bandau
z dekoracją rytą i trybowaną – z motywem fryzu ze spirali (dolna datowanie: 1796 r.
partia) i form palczastych (górna); trzon okrągły, pierścień dolny
– z wydatnym talerzykiem, górny – bulwiasty; nodus owoidalny, styl: klasycystyczny
z odlewaną dekoracją w formie uskrzydlonych główek anielskich pochodzenie: kościół parafialny pw. św. Anny w Dąbrówce
z podwieszonymi chustami między pękami owoców; koszyczek Kościelnej
ażurowy, z ornamentem taśmowym tworzącym ramy dla wymiary: wys. 22 cm; śr. stopy 13,2 cm
uskrzydlonych główek anielskich między pękami owoców; czara
gładka wysmukła. Na stopie ryte: herb Ślepowron (Milewskich) opis: Gładki; stopa okrągła, profilowana, na górze
i inskrypcja majuskułowa: IOZEF MILEWSKI A D 1609. wysmukła z odwróconą krezką z motywem liści; trzon okrągły,
Kielich ma cechy dzieła późnorenesansowego: mocno o pierścieniach talerzykowatych; nodus gruszkowaty; czara
spłaszczoną stopę, dekorowaną jakby imitacją puklowania (zob. wysmukła, bez koszyczka. Na kołnierzu zewnętrznej strony stopy
MD/ZL/K/76). Jej spłaszczony profil przypomina np. kielich punce, częściowo wytarte: imienna - IGB (w owalu) i próbna – 12
z 1596 r. w kościele parafialnym w Kosowie Lackim [KZSP, (w okręgu); oraz punktowana inskrypcja fundacyjna: SOY 1796.
1965(1), s. 7, il. 48]. Również bogatą ornamentykę nodusu Kielich (autorzy Katalogu zabytków sztuki w Polsce wymieniają
i koszyczka z typowym dla kielichów motywem uskrzydlonych w Dąbrówce dwa gładkie kielichy, późnobarokowe z 1796 i 1798 r.,
główek anielskich przypominają ornamentykę końca XVI w. z napisami fundacyjnymi, których jednak brak na naszym kielichu
Dzięki puncy Starej Warszawy to precyzyjnie datowane dzieło [KZSP, 1986, s. 34–35]) należy do grupy gładkich naczyń stojących
jest jednym z nielicznych pewnych wyrobów warszawskiego na granicy baroku i klasycyzmu: z pierwszego ma kształt nodusu,
ośrodka złotniczego, który pod rezydencją Zygmunta III Wazy z drugiego – całkowitą eliminację ornamentu i oddziaływanie
zaczął liczebnie rozkwitać. Dzieło może być punktem wyjścia do samą stereometrią brył i płaszczyzn. Do tej grupy argenteriów
analiz porównawczych, które pozwolą powiązać więcej wyrobów w zbiorze łomżyńskiego Muzeum Diecezjalnego należą kielichy
złotniczych (w tym znajdujących się w łomżyńskim Muzeum z Kuleszy Kościelnych (MD/ZL/K/71), Czerwina (MD/ZL/K/67),
Diecezjalnym) z Warszawą około roku 1600. Płoniawy (MD/ZL/K/69), Zarębów Kościelnych (MD/ZL/K/63),
Parafia pw. św. Jana Chrzciciela w Piskach wzmiankowana jest Kolna (MD/ZL/K/65), Nowogrodu (MD/ZL/K/66) i Radziłowa
po raz pierwszy w 1403 r. Wzmianka o plebanie pochodzi z roku (MD/ZL/K/62). Wszystkie powstały w trzeciej i czwartej ćwierci
1462. Drewniany kościół, zapewne kolejny, wzniesiony został XVIII w. i w początkach XIX w. Punca próbna dla 12-łutowego
w 1551 r., a wzmiankowany jest w 1606 r. Obecny murowany srebra na kielichu z Dąbrówki stosowana była na ziemiach
zbudowany został w 1791 r. (konsekracja w 1798 r.) z fundacji Królestwa Polskiego w pierwszej połowie XIX w. [Gradowski,
Adama Jabłońskiego herbu Jasieńczyk, pisarza ziemskiego 1984, s. 22–23]. Z kolei punca imienna to najprawdopodobniej
łomżyńskiego. Świątynię tę gruntownie wyremontowano cecha Jana Jerzego Bandaua i (Johann Georg Bandau), czynnego
w latach: 1888, 1946 i 1979–1980 [KZSP, 1983, s. 32]. Jak wiemy w Warszawie w latach około 1768–1817 [Samek, 1988, s. 310]. Był
z inskrypcji, kielich fundował bliżej nieznany Józef Milewski on jednym z najwybitniejszych złotników warszawskich przełomu
herbu Ślepowron. Warto więc dodać, że wieś Piski, od czasu baroku i klasycyzmu. W 1792 r. zatrudniał prawdopodobnie

213
ZŁOTNICTWO