Page 234 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

Krzyż relikwiarzowy (pacyfikał)
św. Konstancjusza i św. Prospera

nr inwentarzowy: MD/ZL/R/84
autor/warsztat: nieokreślony
datowanie: XIX/XX w. (1906–1911?)
styl: neoromanizm z elementami secesji
pochodzenie: kościół parafialny (pobernardyński)
pw. św. Antoniego z Padwy w Ostrołęce
wymiary: wys. 33 cm; szer. 33,15 cm

opis: Stopa okrągła (zwichrowana), na profilowanym cokole,
zdobiona głównie repusowanymi dużymi, palczastymi liśćmi;
trzon okrągły, dzielony na pola z silnie stylizowanymi motywami
roślinnymi na fakturowanym tle, oddzielony od stopy sznurowym
pierścieniem, zwieńczony półtalerzykiem o roślinnej dekoracji;
góra w formie wysmukłego krzyża łacińskiego o rozszerzonych
zakończeniach ramion (górne ramiona – w formie heraldycznych
lilii), u których nasady koliste poszerzenia, a między ramionami
noski; awers: po środku kolista puszka z karteluszkiem (napis:
SS. MM./ Constantii/ et/ Prosperi) za szklanym wziernikiem,
wnętrza ramion, ujęte listwami, wypełnione plastycznym
ornamentem – wicią roślinną, rozetkami i palmetkami,
w poszerzeniach – czteroliście z uskrzydlonymi głowami symboli
ewangelistów (z pustymi banderolami); rewers – niedekorowany.
Kształt i dekoracja tego niepublikowanego krzyża
relikwiarzowego sugerują dzieło neostylowe, neoromańskie,
z drugiej połowy XIX w. Jednak motyw palczastych liści na stopie
kojarzyć się może z ornamentyką secesyjną, co sugerowałoby, że
czas powstania to początek XX w. W latach 1906–1911 kościół
pobernardyński w Ostrołęce przeszedł gruntowny remont
(o historii klasztoru i kościoła Bernardynów w Ostrołęce zob.
MD/ZL/K/50), więc może z tej okazji ufundowano omawiany
relikwiarz. Relikwiarz pełnił zapewne funkcję pacyfikału (zob. MD/
ZŁ/R/85). Mimo braku znaku wytwórcy wydaje się najbardziej
prawdopodobne, że dzieło powstało w którejś z warszawskich
wytwórni (Fraget, Norblin?), zaopatrujących Mazowsze i Podlasie

233
ZŁOTNICTWO