Page 255 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY

ogon, ukazany na tle repusowanych, rezerwowanych w srebrze Kielich mszalny
obłoków, na których osadzone trybowane złocone plakietki:
z boków puszki – dwa adorujące aniołki na chmurach, powyżej
– błogosławiący Bóg Ojciec ukazany w półpostaci na chmurach; nr inwentarzowy: MD/ZL/K/132
plakietka ze złoconych promieni otaczających rezerwowaną autor/ warsztat: Polska (Wielkopolska?), złotnik o inicjale F
w srebrze, plastyczną gołębicę Ducha Świętego, widnieje między datowanie: 1544 r. (lub ewentualnie stopa i trzon: ok. 1500 r.;
trzonem glorii a otokiem puszki, ukazana na tle wycinanych reszta: 1544 r.)
w złoconej blasze promieni, o kształcie analogicznym do tych styl: późnogotycki
z otoku puszki; gloria zwieńczona przestrzenną, złoconą koroną pochodzenie: katedra (dawniej fara) pw. św. Michała
zamkniętą, o repusowanej dekoracji imitującej kamienie,
uwieńczona krzyżykiem o rozszerzonych ramionach, osadzonym Archanioła w Łomży, wcześniej kościół
na kuli. Na zewnętrznej stronie stopy puncowany napis parafialny pw. św. Jana Chrzciciela (obecnie:
fundacyjny, kursywą: pamiątka Ciuńskich 1857; na wewnętrznej Przenajświętszej Trójcy) w Zambrowie
częściowo przesłonięty znak firmowy: WARSZAWA/ FR[AGET] wymiary: wys. 21,6 cm; śr. stopy 16,3 cm
[…].
Monstrancja jest wczesnym przykładem neobarokowej opis: Stopa sześciolistna, z szerokim kołnierzem i ażurowym,
trawestacji monstrancji typu promienistego (zob. MD/ZL/M/94). maswerkowym cokolikiem, o polach z rytą dekoracją: Chrystus
Powstała w jednej z najważniejszych wytwórni sreber i platerów Umęczony, narzędzia Męki Pańskiej (krzyż z titulusem
w Warszawie – pracowni Józefa Frageta. Jej produkcja sprzętu między biczem i pękiem rózeg, drabina między kośćmi do gry
kościelnego pozostaje ciągle nierozpoznana i nieopracowana. Na i srebrnikami, korona cierniowa na tle dwóch skrzyżowanych
przykładzie monstrancji widać jednak, że Fraget stosował w vasa kijów; skrzyżowane – włócznia i tyczka z gąbką między trzema
sacra formy i ornamentykę znaną z jego wyrobów świeckich: gwoźdźmi, kolumna biczowania ze więzami między toporem
kształt trzonu przywodzi na myśl lichtarze (zob. MD/ZL/ŚW/39 a cęgami) oraz herb Pobóg; trzon graniasty, dekorowany
i 39A), zaś wić winnej latorośli, jak najbardziej na miejscu ażurowym maswerkiem i kolumienkami; nodus spłaszczony
w dekoracji monstrancji (pokarmy eucharystyczne), podobna jest z rombowymi guzami, zdobiony rytowanymi motywami
do dekoracji Fragetowskich waz czy cukiernic. Data w inskrypcji roślinnymi, dekorowany maswerkami; koszyczek pełny, płytki,
fundacyjnej określa czas powstania lub nabycia dzieła, jednak zdobiony filigranem (rozetki), zwieńczony ażurowym, plastyczną
trudno ją powiązać z jakąś istotną datą w dziejach kościoła koronką w formie wici roślinnej z szyszkami pinii (?); czara
w Szczepankowie (o historii parafii i kościoła zob. MD/RZ/32). ozdobiona rytowaną banderolą z majuskułową inskrypcją,
literatura: KZSP, 1982(2), s. 64, il. 212. dotyczącą renowacji: PER · ME ·· NIKOLAVM · CLOSOWSKI
· VIKARIVM · IN · ZEBROVO · REPARATVS · PROPRVS ·
PERVNYS QVINQVAGINTA · FLORENIS · ET · · E · T · S · E · X · ·
A · D · 1 ·· 5 · 4 · 4. Na stopie zdwojona punca imienna złotnika F.
Kielich jest jednym z nielicznych zachowanych na Mazowszu
późnogotyckich vasa sacra tego typu, w tym trzy z nich znajdują
się w zbiorach łomżyńskiego Muzeum Diecezjalnego: z ok. 1500 r.
z Drozdowa (MD/ZL/K/73), z 1555 r. z Jasienicy (MD/ZL/K/74)
i z 1582 r. z Czerwina (MD/ZL/K/82). Najbliższy sylwetą i detalem
jest kielich jasienicki, tylko o jedenaście lat późniejszy od daty
widniejącej na czarze zambrowskiego. Autorzy Katalogu zabytków
sztuki w Polsce sądzą, że czara z koszyczkiem powstały w 1544 r.
jako uzupełnienie trzonu i stopy z 1500 r. w ramach naprawy,
która kosztowała aż 52 floreny. Nie wydaje się to przekonujące. Nic
nie stoi na przeszkodzie, by uznać kielich za dzieło jednorodne,
powstałe w 1544 r. Tradycje gotyckie w złotnictwie trwały bardzo

254
ZŁOTNICTWO