Page 189 - KATALOG WYSTAWY MUZEUM DIECEZJALNEGO W ŁOMŻY
P. 189
Pośrodku wnętrza stopy plakietka ze znakiem warsztatowym,
częściowo wytartym: w owalu – WARSZAWA/ NORBLIN […] (?)
Co, poniżej – PLAQUE.
Puszka powstała w jednej z najważniejszych warszawskich
wytwórni platerów XIX i XX w. – w fabryce Norblina. Naczynie
ma dekorację neobarokową, często stosowaną w wytwórni
Norblina także w wyrobach świeckich. Owoidalna, acz zbliżona
do sferycznej górna partia puszki może nawiązywać jednak
do klasycystycznych naczyń tego typu, które odnajdujemy na
Mazowszu, np.: z przełomu XVIII i XIX w., dzieło złotnika Sz.
Staneckiego, w kościele parafialnym w Bronisławie [KZSP,
1992, s. 12, il. 262], z początku XIX w. (stopa starsza) w kościele
pofranciszkańskim w Warce [KZSP, 1967, s. 78, il. 235] czy
z początku XIX w. w kościele parafialnym w Miedznej [KZSP,
t. X, z. 26, s. 12, il. 118]. Puszka mogła zostać sprawiona z okazji
budowy nowego murowanego kościoła w Stawiskach (o historii
parafii i kościoła zob. MD/ZL/K/09), która przypadła na lata
1908–1911. Warto podkreślić, że na wyposażeniu kościoła
w Słuczu znajduje się neobarokowy krzyż ołtarzowy oraz sześć
neoklasycystycznych lichtarzy, wszystkie wyprodukowane pod
koniec wieku XIX w warszawskiej firmie Fraget, konkurentce
Norblina [KZSP, 1982(2), s. 59].
literatura: dzieło niepublikowane
[Gradowski, 1984, s. 22–23]. Sygnatura wskazuje na warszawską
firmę brązowniczą i złotniczą założoną w 1901 r. przez Edwarda
Krasnosielskiego, początkowo w spółce z M. Kuleszą, pod
szyldem Zakład Artystyczny Wyrobów Bronzowych i Srebrnych
E. Krasnosielski i S-ka. Szybko uzyskała ona uznanie i klientów,
także dzięki nagrodom, które otrzymała w 1902 i 1903 r. na
wystawach krajowych. Zakład i sklep firmowy działały początkowo
przy Siennej nr 46, gdzie składowano wyroby konfekcjonowane,
w tym „przybory kościelne” – jak głosiła reklama prasowa:
„Cymborja, Monstrancje, Puszki, Kielichy i wszelkie utensylja
kościelne w bronzie lub srebrze”. Firma działała do 1933 r.
w różnych lokalizacjach, specjalizując się jednak w brązach, np.
plakietach nagrobkowych[Dubrowska, 1997, s. 127-132, il. 1-3].
Fundację puszki można powiązać z faktem podniesienia kościoła
pofranciszkańskiego w Stawiskach (o historii klasztoru, kościoła
i parafii zob. MD/ZL/M/103) do rangi parafialnego, co miało
miejsce w 1903 r.
literatura: dzieło niepublikowane
Puszka z pokrywą
nr inwentarzowy: MD/ZL/PSZ/27, MD/ZL/PSZ/27A
autor/ warsztat: Warszawa, firma Norblin
datowanie: XIX/XX w. (1908–1911?)
styl: neobarok
pochodzenie: kościół parafialny pw. Narodzenia NMP w Słuczu
wymiary: wys. 30,6 cm; śr. stopy 14 cm,
śr. przykrywki 9,2 cm
opis: Stopa okrągła, profilowana, spłaszczona, ozdobiona
plastycznym motywem owocującej wici winnej latorośli; trzon
okrągły, składający się tylko z dolnego pierścienia, talerzykowatego;
nodus owoidalny z plastycznym fryzem w postaci spiętych ze sobą
klejnotowych brosz; czara gładka, w formie trzech czwartych jaja;
takaż pokrywa, dopełniająca kształtu owoidalnego (zbliżonego
188 jednak do sferycznego), o brzegu z plastycznego ornamentu;
ZŁOTNICTWO zwieńczenie w formie gładkiego krzyżyka typu maltańskiego.